wielki zespół mieszkaniowy

Wielki zespół mieszkaniowy - Blokowisko jest to forma urbanistyczna charakteryzująca się dużym skupiskiem bloków wielorodzinnych, które są zlokalizowane na małej przestrzeni z liczbą mieszkańców od kilku do kilkudziesięciu tysięcy.

Wielki zespół mieszkaniowy - Blokowisko (w skrócie wzm, zespół mieszkaniowy z fr. grand ensemble, potocznie blokowisko) - forma urbanistyczna, w której na małej przestrzeni znajduje się duże skupisko bloków wielorodzinnych bez innych budynków mieszkalnych, a liczba mieszkańców wynosi od kilku do kilkudziesięciu tysięcy.

Zespoły mieszkaniowe pojawiły się po raz pierwszy we Francji. Pierwszym było osiedle Sarcelle pod Paryżem, którego budowę rozpoczęto w 1954. Tego typu formy urbanistyczne stały się powszechne w drugiej połowie XX wieku, szczególnie w państwach, gdzie proces urbanizacji rozpoczął się z opóźnieniem i rozwijał się w sposób gwałtowny. Budowa wzm podyktowana była wielkim zapotrzebowaniem intensywnie rozwijającego się przemysłu na siłę roboczą. Skutkiem tego było powstawanie osiedli tanich mieszkań, najpierw w 4- lub 5-kondygnacyjnych, a następnie 11-kondygnacyjnych blokach.

• Duża liczba ludności skupiona w blokach, przewyższająca znacznie jednostkę sąsiedzką, optymalną pod względem wielkości jeżeli chodzi o możliwość wytworzenia społeczności lokalnej.
• Stapianie się osiedli typu wzm w jedną całość.
• W trakcie rozbudowy zwiększanie się liczby kondygnacji w blokach.
• Oddalenie od miejsc pracy.
• Brak dogodnej komunikacji zbiorowej na obszarze wzm.
• Opóźnienie w budowie obiektów usługowych, mogących zaspokajać potrzeby mieszkańców.
• Koncentracja handlu w kilku miejscach zespołu mieszkaniowego, co jest niedogodne dla mieszkańców, których bloki położone są w odległości kilkuset metrów od miejsca zaopatrzenia się w artykuły pierwszej potrzeby.
• Monotonia krajobrazu wynikająca z odmiennej percepcji przestrzeni przez projektującego osiedle planistę i zamieszkującego ją użytkownika.
• Przytłoczenie zieleni miejskiej przez wielkie bloki, co wytwarza poczucie pustej przestrzeni wewnątrz osiedli dla mieszkańców.
• Brak więzi sąsiedzkich między mieszkańcami zamieszkującymi oddalone od siebie bloki.

Cechy te były typowe dla zespołów mieszkaniowych w Polsce przede wszystkim w latach 70. i 80. XX wieku, gdy powstawały one praktycznie we wszystkich większych miastach. Obecnie wraz ze spadkiem rozwoju zespołów mieszkaniowych w Polsce zaobserwować można, że nastąpiła dekoncentracja handlu oraz udogodnienia w komunikacji miejskiej. Przyczyniło się do tego odejście od budowy wielkich bloków w kierunku budowy osiedli szeregowców, mniejszych domów przeznaczonych do zamieszkania przez kilka rodzin.